’De Ontdeckingh’: spectaculair muziektheater in de openlucht

’De Ontdeckingh’ wordt van vrijdag 17 augustus tot en met zaterdag 1 september maar liefst veertien keer opgevoerd op het recreatieoord Enkhuizerzand in Enkhuizen. Aan de rand van het IJsselmeer verrijst een ommuurd 16e-eeuws festivalterrein, met een indrukwekkend decor en tribune. Op ludieke wijze en met prachtige muziek van Tim Knol wordt een beeld geschetst van Enkhuizen uit die tijd.

Het theaterspektakel De Ontdeckingh vertelt het verhaal van Jan Huygen van Linschoten, een bedrijfsspion avant la lettre. Hij kopieerde de lucratieve handelsroutes van de Portugezen naar de oost. Zijn vriend Dirck Gerritsz. Pomp (1544-1608) was zeevaarder, ontdekkingsreiziger, koopman en één van de eerste Europeanen die China en Japan bezocht, vandaar ook zijn bijnaam ‘Dirck China’. Met hun bravoure, intelligentie, doorzettingsvermogen en vooral hun eeuwige vriendschap hebben ze Holland stinkend rijk gemaakt. ‘De Ontdeckingh’ is een verhaal vol kleurrijke figuren, zoals machtsbeluste gluiperige koopmannen, roddeltantes, dronken zeelui en vrouwen van lichte zeden.

Actie, romantiek en heimwee

Dat alles tegen een achtergrond van massale zeeslagen om de Hollandse handelsvloot te beschermen en bloederige anatomische lessen, maar in de voorstelling is ook volop ruimte voor romantiek en heimwee.

Met veel spektakel en een vette knipoog naar onze moderne tijd – waarbij Huygen en China als oude mannetjes zelfs het gemak van de iPad ontdekken – brengen zij het publiek toch ook enig historisch besef bij. Bijvoorbeeld over hoe Enkhuizen in 1572 in de strijd tegen de Spanjaarden als eerste stad voor Willem van Oranje koos en zo het vuurtje van de republiek aanwakkerde.Daarbij doe je gelijk historische kennis op over de uitgave van het allereerste aandeel, hoe bedrijfsspionage vroeger werd toegepast, hoe de reizen van Dirck China en Jan Huygen van Linschoten verliepen en waar het liedje ‘Jan Huygen in de ton’, op gebaseerd is… en over hoe handig iPads eigenlijk zijn…

Tim Knol

Niemand minder dan Tim Knol componeerde de muziek en schreef zes liedjes voor deze productie. De indrukwekkende cast telt ruim zestig spelers, waaronder veel jong talent van theaterschool De Cast in Enkhuizen. De hoofdrollen zijn voor Jeroen C. Molenaar (Jan Huygen), Boy Ooteman (Dirck China), Megan Roele (de vrouw van lichte zeden, Trijntje Simons), Willemijn Maandag (de vrouw van Huygen, Reynu Semeyns) en Ian Bok (de koopman, Blauhulck). Stuk voor stuk professionals die hun sporen hebben verdiend in grote Nederlandse musical- en toneelproducties zoals ‘Beatrix: Oranje onder vuur’, ‘Soldaat van Oranje’ en ‘Johan: Logisch is anders’.

Een hoofdrol is er tijdens de voorstellingen ook voor de zogenoemde black-box: een vernuftig stukje techniek dat het effect heeft van een oude kijkdoos. Aan de voorzijde ziet het eruit als een omlijst schilderij, waarop allerlei animaties worden geprojecteerd. Dat zijn eigenlijk digitale decorstukken, samengesteld uit prachtige 16e en 17e eeuwse schilderijen. Zowel in als voor de box worden ook objecten geplaatst en spelen de acteurs.

Achtergrond

Het is allemaal wel leuk dat de Acte van Verlatinghe in 2017 is uitgeroepen is tot pronkstuk van Nederland. Maar wat is de achtergrond daarvan? En welke rol speelde het rijke Enkhuizen daarin? Veel historici zullen vraagtekens hebben bij de stelling dat het vuurtje eigenlijk is ontstoken in Enkhuizen. Maar wat zou er gebeurd zijn als niet Enkhuizen vrijwillig als eerste stad voor de Prins had gekozen? Als geuzenleider en burgemeester van Enkhuizen Diederick Sonoy en zijn mannen niet had gevochten tijdens de slag om de Zuiderzee en de dijken niet zouden hebben doorgebroken bij Alkmaar en daarmee de stad ontzet werd? Want door die beide gebeurtenissen verloren de Spanjaarden en daarmee ook de inqusitie hun grip op de Noordelijke Nederlanden. Hiermee werd de basis gelegd voor de Republiek der Nederlanden en kwam er ruimte voor andersdenkenden, waar Jan Huygen van Linschoten een prachtig voorbeeld van was.

‘Ontdeck’ Enkhuizen

De Ontdeckingh staat met 14 voorstellingen aan de Kooizandweg in Enkhuizen voor een onvergetelijke beleving aan zee, zowel in het openluchttheater als op het festivalterrein. Voor wie er een compleet dagje uit van wil maken en ook meteen Enkhuizen wil ‘ontdecken’, zijn er diverse arrangementen te boeken.

Zo kunnen bezoekers voorafgaand aan de voorstelling hun buik rond eten met een uitgebreid driegangen Scheepsmaal in de Herberghtent op het festivalterrein. Of een bezoek brengen aan het museumschip De Halve Maen, dat tijdens de voorstellingen afgemeerd ligt in de haven van Enkhuizen. De historische vereniging Oud Enkhuizen verzorgt stadswandelingen die het publiek meevoert naar de tijd waarin Jan Huygen van Linschoten en Dirck China echt leefden.