Robert Haasnoot – Het laatste vaarwel

‘Het laatste vaarwel’ is het eerste boek dat ik van Robert Haasnoot lees. Was er eerlijk gezegd een beetje huiverig voor, dacht dat het teveel “literatuur” voor mij zou zijn, maar dat was gelukkig niet het geval. Ik heb juist genoten van de mooie zinnen en beschrijvingen!

Het boek gaat over Albert, een organist, en Evie, zijn jeugdliefde. Ze hebben elkaar tijdens de Tweede Wereldoorlog ontmoet, tijdens de vlucht naar een veilige plek. Samen hebben ze de dood in de ogen gekeken, wat natuurlijk tot een hele speciale band heeft geleid. Het verhaal speelt zich afwisselend in het verleden en het heden af. In de stukken uit het verleden voel je regelmatig de onzekerheid en angst, maar ook de liefde voor elkaar. Na de oorlog heeft de relatie geen stand gehouden, Evie is uiteindelijk naar Canada geëmigreerd. Als Evie na vele jaren weer eens in Nederland op bezoek is, lopen ze elkaar (toevallig?) tegen het lijf. Hun liefde lijkt weer op te bloeien, is er alsnog een toekomst voor hen samen weggelegd?

Niet alleen de liefde voor elkaar komt in dit boek tot uiting, maar ook de liefde voor muziek, bijvoorbeeld in onderstaande citaten.

Ik moet denken aan wat ik tegen die jongens van het beatbandje heb gezegd. Dat elk muziekstuk een reproductie van het liefdesspel is. “Alles werkt toe naar de climax van het slotakkoord”, zei ik, “Ongewild verraadt elke componist hoe hij het aanpakt in bed.”

Ik laat de melodie sussend zingen in het stukgeschoten hoofd van de soldaat, zodat hij alsnog van zijn laatste bange gedachte wordt verlost.

Hij gaat haar voor op de wenteltrap. Ze wilde nog even zijn orgel zien voordat ze, na een middag winkelen in de stad, met hem zou meerijden naar zijn flat.

Albert is naast organist ook bibliotheekmedewerker, leuk om ook de liefde voor boeken terug te zien. Een zeer indrukwekkend, en helaas ook heel actueel, stuk vond ik het onderstaande:

Onlangs las hij een indrukwekkende roman, waarvan hij direct twee exemplaren voor de bibliotheek heeft aangeschaft. Over een Engelsman op zakenreis door Afrika, die langzaam gek wordt van de hitte, de vliegen, de ontheemding. Op een nacht, als de Engelsman de slaap niet kan vatten en in de hotelbar belandt, vertelt een landgenoot hem over een duistere wind, boosaardiger dan de mistral, die in Afrikaanse landen van tijd tot tijd opsteekt. Waar die wind vandaan komt weet niemand, maar als hij ergens tot leven komt blijft hij dagenlang op dezelfde plek rondwervelen en maakt de mensen onrustig van zijn aanhoudend gehuil. Een enkeling verliest er tijdelijk zijn verstand door. Anderen geven zich over aan een woestheid waar ze zich achteraf, als het weer windstil is geworden, voor schamen. Zo is het ook met de oorlog, dacht hij toen hij dat las. Precies zo.

Op de laatste pagina komt de titel van het boek terug; Alles achterlaten. Opstijgen in een vliegtuig, een laatste vaarwel en dan een eind maken aan het treurig soort heimwee naar het leven dat ze vanwege de oorlog zijn misgelopen.

Als ik terugdenk aan het boek vind ik het knap dat de schrijver mijn aandacht vast heeft weten te houden, zoveel gebeurt er niet in het boek. Dat is niet vervelend bedoeld, maar juist een compliment aan Robert Haasnoot!

Mocht je om welke reden dan ook nog twijfelen om ‘Het laatste vaarwel’ te lezen (schrijver, thema oorlog, niet je normale genre?), toch doen! Het boek is gebaseerd op ooggetuigenverslagen, wat het naast waarheidsgetrouw ook leervol maakt.

Uitgeverij De Geus, ISBN: 978-90-445-xxxx-x
(4 / 5)
Koop online